(3e) “Why nations fail” by dimitris Αφρική, Αγκόλα, Μπουρούντι, Τσαντ, Ακτή Ελεφαντοστού, Δημοκρατία του Κονγκό, Αιθιοπία, Λιβερία, Μοζαμβίκη, Νιγηρία, Δημοκρατία Κόνγκο-Μπραζαβίλ, Ρουάντα, Σομαλία, Σουδάν, Ουγκάντα, Σιέρα Λεόνε, Αφγανιστάν, Αϊτή, Νεπάλ

(3e) “Why nations fail” by dimitris

"πολιτικοί θεσμοί στους τόπους, στο χρόνο"

μερικές χώρες χωρίς επαρκώς συγκεντρωτικό κράτος:

Αφρική, Αγκόλα, Μπουρούντι, Τσαντ, Ακτή Ελεφαντοστού, Δημοκρατία του Κονγκό, Αιθιοπία, Λιβερία, Μοζαμβίκη, Νιγηρία, Δημοκρατία Κόνγκο-Μπραζαβίλ, Ρουάντα, Σομαλία, Σουδάν, Ουγκάντα, Σιέρα Λεόνε, Αφγανιστάν, Αϊτή, Νεπάλ

 

Οι υπογραμμίσεις, τα πλάγια, η επιλογή και η κατάταξη των χωρών είναι από τον Δημήτρη. Το κείμενο στα εισαγωγικά από το βιβλίο "γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη" των Daron Acemoglu και James A. Robinson, εκδοτικός οίκος Α.Α. Λιβάνη.

Ο κατάλογος είναι ενδεικτικός. Για κάθε χώρα επιλέγεται ένα θέμα σαν ένδειξη και όχι σαν πλήρη παρουσίαση, στο βιβλίο θα αναζητήσετε την πλήρη παρουσίαση και θα βγάλετε τα δικά σας συμπεράσματα. Τα θέματα που επιλέχτηκαν είναι αποσπασματικά.

Μεταφράζω το inclusive σαν συμμετοχικός και το extractive σαν εκμεταλλευτικός. Στα αποσπάσματα του κειμένου από το βιβλίο, που παραθέτω σε εισαγωγικά, χρησιμοποιούνται οι όροι ανοιχτός και κλειστός αντίστοιχα, όπως επέλεξε ο μεταφραστής και σε παρένθεση, θέτω τον όρο του αγγλικού κειμένου που επέλεξαν οι Daron και James.

Αφρική

μακρινό παρελθόν: αρχέγονος πλουραλισμός, συλλογικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων

“Παρότι και άλλες φυλές της Αφρικής είχαν παρόμοιους θεσμούς, μόνο οι θεσμοί των Τσουάνα διατηρήθηκαν αναλλοίωτοι κατά την αποικιοκρατική περίοδο.” σελ. 428

Κονγκό 15ος, 16ος αιώνας.

παρελθόν αποικιοκρατία: απολυταρχία με εκμεταλλευτικούς (extractive – κλειστούς) θεσμούς

"Ο θεσμός της δουλείας συνεπαγόταν ότι δεν υπήρχε η πιο θεμελιώδης αγορά: μια ελεύθερη αγορά εργασίας στην οποία η άνθρωποι θα ήταν σε θέση να επιλέγουν το επάγγελμά τους - μια παράμετρος που έχει καθοριστική σημασία για την οικονομική ευημερία" σελ. 105

Αγκόλα, Μπουρούντι, Τσαντ, Ακτή Ελεφαντοστού, Δημοκρατία του Κονγκό, Αιθιοπία, Λιβερία, Μοζαμβίκη, Νιγηρία, Δημοκρατία Κόνγκο-Μπραζαβίλ, Ρουάντα, Σομαλία, Σουδάν, Ουγκάντα, Σιέρα Λεόνε

στο παρόν: πλουραλιστικοί θεσμοί χωρίς μια επαρκώς συγκεντρωτική κρατική δομή

“... οι (extractive) κλειστοί θεσμοί, τους οποίους πολλές χώρες της Αφρικής κληρονόμησαν από τις αποικιοκρατικές δυνάμεις, οδήγησαν σε εμφύλιους πολέμους και μια συνεχή διαπάλη με την εξουσία – μια διαπάλη για εκ διαμέτρου αντίθετους σκοπούς από εκείνους του αγγλικού εμφύλιου πολέμου και της Ένδοξης Επανάστασης. Η διαπάλη για την εξουσία στις χώρες της Αφρικής δεν αποσκοπούσε στην αλλαγή των πολιτικών θεσμών, στην επιβολή περιορισμών στην άσκηση της εξουσίας, ή στην εδραίωση του πλουραλισμού, αλλά στην κατάληψη της εξουσίας από μια ομάδα και στον πλουτισμό της εις βάρος της κοινωνίας. Στην Αγκόλα, στο Μπουρούντι, στο Τσαντ, στην Ακτή Ελεφαντοστού, στη Δημοκρατία του Κονγκό, στην Αιθιοπία, στη Λιβερία, στη Μοζαμβίκη, στη Νιγηρία, στη Δημοκρατία Κόνγκο-Μπραζαβίλ, στη Ρουάντα, στη Σομαλία, στο Σουδάν, στην Ουγκάντα και, ασφαλώς, στη Σιέρα Λεόνε, ..., η διαπάλη για την εξουσία μετατράπηκε σε εμφύλιους πολέμους, ερειπώνοντας την οικονομία και προκαλώντας αφόρητη οδύνη – αλλά και την αποτυχία αυτών των εθνών.” σελ.363

Σομαλία.

στο παρόν: πλουραλιστικοί θεσμοί χωρίς μια επαρκώς συγκεντρωτική κρατική δομή

"Στη Σομαλία η ισχύς είναι ισομερώς επιμερισμένη και καμία φατρία δεν μπορεί να επιβάλει τη θέλησή της στις άλλες, με συνέπεια καμία φατρία να μην το αποπειράται, επειδή φοβάται τις διαδικασίες που θα δρομολογηθούν. Ως εκ τούτου, διαιωνίζεται η έλλειψη κρατικού συγκεντρωτισμού"

Κονγκό, Αφγανιστάν, Αϊτή, Νεπάλ

στο παρόν: πλουραλιστικοί θεσμοί χωρίς μια επαρκώς συγκεντρωτική κρατική δομή

"Η σημερινή Δημοκρατία του Κονγκό παραμένει μια φτωχή χώρα, επειδή δεν υπάρχουν οι οικονομικοί θεσμοί που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν κίνητρα στους πολίτες προκειμένου να ευημερήσει η κοινωνία...Όπως και στις περισσότερες χώρες της υποσαχάριας Αφρικής εξάλλου, οι εσωτερικές συγκρούσεις ανάμεσα σε αντίπαλες κοινωνικές ομάδες, οι οποίες επιδιώκουν να θέσουν υπό έλεγχό τους τους (extractive) κλειστούς θεσμούς, υπονομεύουν εν τη γενέσει της κάθε τάσης κρατικού συγκεντρωτισμού που θα μπορούσε να υπάρξει."

"Η ανυπαρξία κρατικού συγκεντρωτισμού αποτελεί κοινό γνώρισμα των Αφρικάνικων χωρών με χώρες όπως το Αφγανιστάν, η Αϊτή και το Νεπάλ, που επίσης δεν κατάφεραν να επιβάλλουν την τάξη στην επικράτειά τους και να δημιουργήσουν μια υποτυπώδη σταθερότητα για να επιτύχουν μια στοιχειώδη οικονομική πρόοδο." σελ. 132

Ζιμπάμπουε

στο παρόν: πλουραλιστικοί θεσμοί χωρίς μια επαρκώς συγκεντρωτική κρατική δομή

“... το καταπιεστικό και (extractive) κλειστό καθεστώς του Ίαν Σμιθ αντικαταστάθηκε από το καταπιεστικό, (extractive) κλειστό και διεφθαρμένο καθεστώς του Ρόμπερτ Μουγκάμπε.” σελ. 390

“… the extractive and repressive regime of Ian Smith being replaced by the extractive, corrupt, and repressive regime of Robert Mugabe. Mugabe’s fake lottery win in 2000 was then simply the tip of a very corrupt and historically shaped

iceberg.”

“Η έλλειψη προστασίας των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας οδήγησε στην κατακόρυφη μείωση της παραγωγικότητας και της αγροτικής παραγωγής. Καθώς η οικονομία κατέρρεε, το μόνο που απέμενε στον Μουγκάμπε ήταν να τυπώσει χρήμα για να συνεχίσει να εξαγοράζει τη λαϊκή υποστήριξη, με συνέπεια έναν τεράστιο υπερπληθωρισμό. Τον Ιανουάριο του 2009 νομιμοποιήθηκε η χρησιμοποίηση ξένων νονμισμάτων, όπως του νοτιοαφρικανικού ραντ, και το δολάριο της Ζιμπάμπουε εξαφανίστηκε από την κυκλοφορία, καθώς είχε πλέον μετατραπεί σε ένα άχρηστο κομμάτι χαρτί.” σελ. 390

Αιθιοπία

“Ένα εξαιρετικά (extractive) κλειστό θεσμικό πλαίσιο επέτρεπε στον Σελασιέ να κυβερνά την χώρα λες και ήταν προσωπική ιδιοκτησία του, δείχνοντας την εύνοιά του ή τιμωρώντας ανελέητα την έλλειψη αφοσίωσης. Στην Αιθιοπία της σολομωνικής δυναστείας δεν υπήρχε οικονομική ανάπτυξη.” σελ. 376

1974 “Το πραξικόπημα πραγματοποιήθηκε από την Ντεργκ, μια ομάδα μαρξιστών αξιωματικών.” σελ. 376

“Ένας από τους υπουργούς του Μενγκίστου, ο Νταουίτ Ουόλντε Γκιόργκις, θυμάται στα απομνημονεύματά του:

Στην αρχή της Επανάστασης, όλοι μας απορρίπταμε οτιδήποτε είχε σχέση με το παρελθόν. Δεν οδηγούσαμε αυτοκίνητα και δε φορούσαμε κουστούμια, οι γραβάτες θεωρούνταν επονείδιστες...Το 1978 όμως όλα αυτά άρχισαν να αλλάζουν... Είχαμε στη διαθεσή μας ότι καλύτερο υπήρχε: τις καλύτερες κατοικίες, τα καλύτερα αυτοκίνητα, το καλύτερο ουίσκι, την καλύτερη σαμπάνια, τα καλύτερα εδέσματα. Ήταν η πλήρης αντιστροφή των ιδανικών της επανάστασης.” σελ. 378

“ Η ιστορία δεν ήταν μόνο μια φάρσα και μια τραγωδία, κυρίως ήταν απάνθρωπη για τους πολίτες της Αιθιοπίας και των περισσότερων κρατών της υποσαχάριας Αφρικής.

Η ουσία του σιδηρού νόμου της ολιγαρχίας, αυτής της ιδιαίτερης εκδοχής του φαύλου κύκλου, έγκειται στο γεγονός ότι νέοι ηγέτες ανατρέπουν τους παλιούς υποσχόμενοι ριζοσπαστικές αλλαγές, αλλά κάνουν τα ίδια.” σελ. 380